Haftada 4 Saat Çalışarak Refaha Giden Formül: DEAL veya DELA

Emre Can Kartal
4 min readJun 5, 2022

Bu o kadar tehlikeli bir başlık ki bu yazının sonunda Amazon eğitimimi satmaya çalışabilirim. Tabii ki şaka :)

Bugünlerde podcast dinleyen birçok kişinin tanıyabileceği Tim Ferris, The 4-Hour Workweek kitabında haftada sadece 4 çalışılan bir hayata işaret ediyor.

Ferris 2004 yılına kadar çok çalışıyormuş, çok yorgunmuş. Burnout aşamasına gelmiş. O dönemde bir tatil almış ve dünyayı gezmeye karar vermiş. Bu gezide de dünyanın neresinde olursa olsun para kazanabileceğini fark etmiş.

Photo by KAL VISUALS on Unsplash

2007 yılında çıkardığı bu kitapta da birçok yerde özgürlük ve daha fazla zaman vurgusunu yapıyor.

Haftada 4 saat çalıştığınız bir işten bahsediyor.

DEAL formülü

  • Definition
  • Elimination
  • Automation
  • Liberation

Definition:

Photo by Joshua Hoehne on Unsplash

Varlıklı olmayı, refahı yeniden tanımlama. Milyoner gibi yaşamak için bankada milyon dolarların olmasına gerek yok.

Refah aktiviteler, bir şeyleri yapma gücüyle alakalı. Bu da özgürlük ve boş zamanla alakalı diyor.

Mutluluk. Mutluluğun tam zıttının can sıkıntısı olduğunu söylüyor. Bu yüzden mutluluğun tanımı olarak da heyecan kelimesini kullanıyor.

İnsan heyecan duyduğu şeyleri yaparken mutludur diyor.

Kırları bayırları gezmek dolaşmak, arkadaşlarınla vakit geçirmek, uçaktan atlamak, artık sizi ne heyecanlandırıyorsa… Bunları yapmanın mutluluk olduğunu söylüyor.

Deli bir eve sahip olmak, çok iyi arabalara binmek eğer yaptığınız şeylerden heyecan duymadığınız bir hayatta kazanabileceğiniz şeylerse mutlu olamazsınız diyor.

Elimination: Hayatımızdan bir şeyleri çıkarıyoruz. 80/20 kuralını gündeme getiriyor.

Photo by Abolfazl Ranjbar on Unsplash

Pareto ilkesine göre yapılan işlerine %80’i, %20’lik bir kaynaktan gelir. Biraz daha görüşü bozarsak yapılan işlerin %80’i aslında o kadar da önemli değildir. Bu söz tehlikeli yerlere de gidebilir tabii.

Konuya dönersek sizi kişisel hedeflerinize götürmeyen şeyleri sıra sıra elemenizi öneriyor. Peki bunları nasıl eleyeceğiz?

Yapılacaklar listesini açıp her maddeye tek tek şunu sorarak eleme yapabiliriz: “Bugün tamamladığım tek görev bu görev olsa mutlu olur muyum?” Cevap hayır ise eleme zamanı!

Email’lerde elemeler yapıp bu elemelere göre buradan zaman kazanmayı öneriyor.

Buraya kadar formül şu işlere yaradı:

  • Hedeflerinizi belirlediniz
  • Zenginlik hedefini daha fazla özgürlük ve daha fazla boş zamana sahip olma hedefiyle, mutluluk hedefini de heyecan hedefiyle değiştirdiniz
  • Ve e-posta alışkanlıklarınızdan başlayarak zaman alan bazı etkinlikleri ortadan kaldırdınız.

E peki başkasının işinde çalışıyorsam nasıl olacak? Bundan sonraki maddeler maalesef işinize yaramayacak. Ancak bir çalışansanız, doğrudan otomasyona geçemezsiniz. Formülün DEAL formülünden daha az akılda kalan DELA formülü haline gelmesi için, çalışanların öncelikle kendilerini ofisten kurtarmaları gerekir. Yani, eğer bir çalışan değilseniz, tahmin edin ne oldu: bu göz kırpmayı atlayabilirsiniz.

DEAL formülü burada DELA’ya dönüyor.

Belki özgürleşme kısmında şöyle bir şey olabilir tabii:

  • Şirkete verdiğiniz değeri artırın
  • Uzaktan çalışırken artan çıktıyı kanıtlayın
  • İşletmenin faydasını ölçün
  • Deneme süresi önerin
  • Uzaktan çalıştığınız süreyi genişletin
Photo by Joshua Sortino on Unsplash

Bir hikaye

Kahramanımız Sherwood yan iş olarak eBay’da denizci gömleği satıyor. Buna daha fazla vakit ayırmak için de bir şeyler yapıyor.

Önceliği kendiniz vazgeçilmez kılmak oluyor. Yani daha fazla özgür olabilmek için daha fazla çalışıp öne çıkması gerekiyor. Ne kadar değerliyse evden çalışmaya o kadar yaklaşacak.

Bu dönemde küçük bir test yapıyor ve salı ve çarşamba günleri hasta olduğunu ve evden çalışacağını söylüyor. Bu dönemde de ne kadar iş yaptığını takip ediyor, ofisteki tüm dikkat dağınıklıklarından kurtulduğu için yaptığı işin 2 katına çıktığını ölçülebilir bir şekilde gösteriyor.

Sonra evden çalışmanın patronuna nasıl fayda sağladığını gösteren bir rapor veya teklif oluşturuyor ve gönderiyor. Teklif kabul ediliyor ve artık Sherwood istediği her yerden çalışabilecek duruma geliyor.

Şimdi sırada DEAL formülünün Automation kısmı var var.

Burada yan iş olarak yaptığınız işi büyütme aşamasına geçiyoruz. Başlangıçta çok daha az çalışacağını bir yapı kurmalısınız. Örneğin bir YouTube kanalınız varsa çekimleri ve video düzenlemek için biriyle çalışmaya başlayabilirsiniz. Siz olmadan da büyüyebilecek bir yapı kurmanız gerekiyor. Burada da yaptığınız YouTube prodüksiyonunu markalara satmaya çalışacak ve işler almaya başlayacaksınız. Alınan işlerin ardından bir satışçı bulduğunuzda bum! Artık size gerek olmadan çalışan bir prodüksiyon şirketiniz var.

İnsanlara para verme konusunda vizyonu açmak için şöyle düşünebilirsiniz:

Diyelim ki şu anda saatte 25 dolar kazanıyorsunuz ve uygun bir asistanın ücreti 30 dolar. Bu, asistanın devraldığı her bir saatlik çalışma için size efektif maliyetiniz 5$.

Bahsettiğim Sherwood’un işinden gidersek bir asistan tutup bu satışları onunla birlikte yapabilirsiniz.

Temel bir yanılgıyı düzeltmek için belirtmeliyim ki, bu formüldeki amaç kesinlikle girişimci olmak değil, siz olmadan da çalışan bir sistem yaratmak. Strateji toplantıları gibi işlere karışmanıza gerek kalmayacak bir yapı kurabilmek.

Mesela Johanna adında bir yoga öğretmeninin de bu konudaki girişiminden bahsediyor Tim Ferris. Yoga kursuna sıklıkla gelmeye başlayan dağcılar olduğunu fark ediyor Johanna ve biraz araştırdıktan sonra sadece dağcılara özel bir yoga DVD’si hazırlıyor. Bir site açıyor hem Google reklamlarından para kazanıyor hem de DVD’yi satıyor. Bu iş için harcadığı 250 doları henüz ilk haftasında geri alıyor.

Tim Ferris yan iş olarak bir iş yapmak isteyeceklere şunları öneriyor:

  1. Ürünü basit cümleyle özetlemelisiniz: “1000 şarkı cebinizde” gibi.
  2. Müşterileri basitliğe alıştırın. Renkler ve tasarımlar arasında seçim yapmak zorunda kalmamalı. Ürün basit olmalı.
  3. Ürünün ortalama fiyatının 50 dolar ile 200 dolar arasında olmalı. Ürününüzü pahalı olarak satmalısınız ki ucuz, kalitesiz imajı olmamalı. Bu da kar marjını artıracak.
  4. Son olaraksa ürün sağlam bir söz vermeli. Dominos örneğin, 30 dakikada siparişin kapında gibi.

Tim Ferris bu kitabı yazdığında epey dikkat çekti ama kendisi şu an haftalık yayınladığı podcast’lerinde 4 saati bile geçiyor. :)

--

--